«Πέππα το γουρουνάκι». Επιτρέπουμε ή όχι στα παιδιά να βλέπουν το αγαπημένο τηλεοπτικό πρόγραμμα;

Η τηλεόραση, το διαδίκτυο και γενικά όλα τα είδη ψηφιακής παρακολούθησης έχουν ενοχοποιηθεί για πολλές επιπτώσεις στην ανάπτυξη των παιδιών όταν η χρήση τους ξεπερνά συνολικά την μία ώρα την ημέρα. Σημαντική όμως εκτός από την συχνότητα είναι και η ποιότητα των τηλεοπτικών προγραμμάτων που επιλέγουμε για να παρακολουθήσει το εκάστοτε παιδί.

Τι συμβαίνει όμως με την αγαπημένη μικρών και μεγάλων Πέππα;

Σαν παιδαγωγός τα προηγούμενα χρόνια δεν σας κρύβω ότι είχα μία πολύ αρνητική διάθεση για την συγκεκριμένη σειρά  μέχρι που έγινα μητέρα. Πλέον έχω παρακολουθήσει αγκαλιά με το κοριτσάκι μου  όλα τα επεισόδια, καθώς δεν θα επέτρεπα να παρακολουθήσει μόνη της, ένα  τηλεοπτικό προϊόν που δεν θα γνώριζα τι πραγματεύεται και το οποίο θα μπορούσε να επηρεάσει τον ψυχισμό της σ’ αυτή την ευαίσθητη ηλικία.

Βρίσκομαι πλέον στην ευχάριστη θέση να γνωρίζω καλά όλους τους χαρακτήρες της σειράς και να έχω μία σφαιρική  εικόνα την οποία θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας.

Η κεντρική ηρωίδα είναι ένα πεντάχρονο κοριτσάκι το οποίο συμπεριφέρεται με όλα τα χαρακτηριστικά της όμορφης ηλικίας που διανύει. Παίζει, γελάει, θυμώνει, λυπάται, φοβάται, πεισμώνει, πειράζει, μαθαίνει, ζητάει συγγνώμη, αγαπάει.

Αυτός είναι και ο λόγος, που τα παιδιά των μικρότερων ειδικά ηλικιών, αγαπούν τόσο πολύ αυτό το τηλεοπτικό πρόγραμμα, γιατί πολύ απλά ταυτίζονται με την Πέππα και τα κατορθώματα της.

Έχω ακούσει και διαβάσει δεκάδες αρνητικά σχόλια, για την συγκεκριμένη σειρά, ίσως ποτέ άλλοτε για μία παιδική σειρά δεν έχει γίνει τόσος ντόρος. Όμως ποια σειρά ή ταινία κινουμένων σχεδίων είναι τέλεια χωρίς να έχει καθόλου αρνητικές επιρροές;

Καμία, ακόμη κι αν σκεφτούμε τα βραβευμένα με Όσκαρ, αριστουργήματα της Disney.

Ας μελετήσουμε όμως τις αρνητικές επιδράσεις που μπορεί να έχει η Πέππα σύμφωνα με τα σχόλια των τηλεθεατών.

Η  Πέππα έχει χαρακτηριστεί ως μία εγωκεντρική και κακομαθημένη προσωπικότητα, άρα ένα αρνητικό πρότυπο για τα παιδιά.

Είναι γεγονός ότι η Πέππα η όποια είναι ένα πεντάχρονο κοριτσάκι, όπως ανέφερα και προηγουμένως, θέλει να γίνεται πάντα το δικό της, πάσχει ίσως από σύνδρομο υπεροχής, πολλές φορές τσακώνεται με τους φίλους της μιλώντας τους απότομα, θυμώνει, μιλάει πολύ και θέλει την προσοχή στραμμένη διαρκώς πάνω της  ξεπερνώντας αρκετές φορές το μέτρο. Και θα ρωτήσω όμως εγώ πάντοτε με αγάπη, ποίο παιδάκι προσχολικής ηλικίας δεν υπάρχουν στιγμές όπου συμπεριφέρεται το ίδιο, είτε βλέπει τη σειρά, είτε όχι;

Αυτό όμως που κάνει την  Πέππα ξεχωριστή και αξιαγάπητη είναι ότι μετά από οποιαδήποτε μη επιθυμητή συμπεριφορά καταλαβαίνει το λάθος της και ζητά ειλικρινά συγγνώμη, δίνοντας έτσι το καλό παράδειγμα.

Στην σειρά υπάρχουν απρεπείς χαρακτηρισμοί και φρασεολογία ακατάλληλη.

Υπάρχουν λέξεις και εκφράσεις που θα ήθελα ιδανικά να απουσιάζουν, όπως το “χαζούλη μπαμπά” ή κάποια σχόλια για τα παραπανίσια κιλά του μπαμπά γουρουνάκι και την μεγάλη του κοιλιά . Αυτό είναι για μένα το πιο μεγάλο μειονέκτημα της σειράς. Όμως  χρησιμοποιούνται σε ένα πλαίσιο αστεϊσμού και οικειότητας, θέλοντας να μιμηθεί τις αληθινές ανθρώπινες σχέσεις και να δώσει παράλληλα και μία πινελιά χιούμορ.

Η Πέππα το γουρουνάκι προκαλεί αυτισμό!

Αυτό είναι ότι πιο ακραίο έχω διαβάσει και φυσικά κάτι τέτοιο δεν είναι ούτε αληθινό ούτε επιστημονικά τεκμηριωμένο. Η Πέππα δεν προκαλεί αυτισμό, ούτε νοητική υστέρηση! Σίγουρα όμως ως  τηλεοπτικό προϊόν η παρακολούθηση της πέραν της μιας ώρας ημερησίως θα επιφέρει και αρνητικές επιδράσεις στην νοητική ανάπτυξη των παιδιών, όπως και όλα τα προϊόντα ψηφιακής προβολής.

Ένα νόμισμα όμως έχει πάντα δύο όψεις, εγώ έχω παρατηρήσει και δεκάδες θετικά στοιχεία τα οποία και αναλύω παρακάτω.

Η Πέππα προβάλλει έντονα τον θεσμό της οικογένειας και δείχνει πως τα μέλη της μπορούν να περνούν ποιοτικό χρόνο μαζί.

Η οικογένεια γουρουνάκι είναι μία οικογένεια πρότυπο. Αν και το κάθε μέλος έχει τις ατέλειες και τα ελαττώματα του, τις ανάγκες και τις υποχρεώσεις του, τα μέλη της συγκεκριμένης οικογένειας βρίσκουν πάντα χρόνο ο ένας για τον άλλο, συμπαραστέκονται και ενθαρρύνουν χωρίς να επικρίνουν, συγχωρούν δίνοντας χώρο και λειτουργούν γενικά σαν μία ενωμένη ομάδα γεμάτη αγάπη.

Η σειρά προάγει την συναισθηματική αγωγή και ενισχύει την συναισθηματική νοημοσύνη.

Στην συγκεκριμένη σειρά προβάλλονται όλα τα συναισθήματα και οι επιθυμητοί τρόποι έκφρασης τους. Δεν εξιδανικεύονται οι διαπροσωπικές σχέσεις, ούτε παρουσιάζονται όλα τέλεια. Όλοι κάνουν λάθη και μόλις τα αναγνωρίσουν προσπαθούν να τα διορθώσουν. (Θα ήθελα  ιδανικά βέβαια να απουσιάζουν οι χαρακτηρισμοί που ανέφερα πιο πάνω, όμως κι αυτοί αποτελούν μέρος της πραγματικότητας των παιδιών). Τόσο οι γονείς όσο και οι παιδαγωγοί δεν θυμώνουν με τα παιδιά, δεν τα τιμωρούν, ούτε όμως τα αφήνουν να δρουν ανεξέλεγκτα. Βρίσκονται πάντα στο πλάι τους, αφουγκράζονται τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες τους δίνοντας τη δέουσα προσοχή, ενώ παρά το φορτωμένο πρόγραμμα τους βρίσκουν πάντα ποιοτικό χρόνο για εκείνα. Τα βοηθούν να μαθαίνουν να εμπιστεύονται τον εαυτό τους και να εξωτερικεύουν τα συναισθήματα τους.

Η σειρά προβάλλει υγιείς συνήθειες και συμπεριφορές.

Τα παιδιά της σειράς ζουν και μεγαλώνουν σε ένα ιδανικό περιβάλλον. Βρίσκονται κοντά στην φύση, παίζουν στα λασπόνερα χωρίς να νοιάζονται αν θα λερωθούν, πηγαίνουν εκδρομές για πικνίκ ή κατασκήνωση, φυτεύουν, ποτίζουν, ταΐζουν τις πάπιες και γνωρίζουν μέσα από την αισθητηριακή αγωγή τον κόσμο που τα περιβάλλει. Επίσης εκτός από το να τρώνε λιχουδιές μαθαίνουν να τρέφονται υγιεινά με φρούτα και λαχανικά, και να ασκούν το σώμα τους. Τέλος η σειρά μαθαίνει στα παιδιά διάφορα θέματα  της καθημερινής ζωής όπως η ανακύκλωση, η οδική ασφάλεια, η μουσειακή αγωγή κ.α.

Ενισχύει την γνωστική και λεκτική ανάπτυξη των παιδιών προσχολικής ηλικίας.

Τα παιδιά  αντιλαμβάνονται καλύτερα έννοιες όπως οικογένεια, φιλία, σχολείο, φύση κτλ. Γνωρίζουν περισσότερο τον εαυτό τους και το περιβάλλον γύρω τους, ενισχύοντας παράλληλα το λεξιλόγιο τους. Έχει παρατηρηθεί ότι  μέσα από την ταύτιση της καθημερινότητας τους με αυτή της Πέππα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας προσπαθούν να επικοινωνήσουν περισσότερο λεκτικά και να εξιστορήσουν και τα δικά τους κατορθώματα από το πέρασμα της ημέρας τους.

Η σειρά δεν περιέχει σκηνές βίας ούτε έντονες σκηνές φαντασίας. 

Πέραν από την τεχνική της προσωποποίησης των ζώων, την τεχνική κατά την   οποία δηλαδή τα ζώα συμπεριφέρονται σαν να ήταν άνθρωποι, η σειρά περιέχει σκηνές καθημερινότητας, χωρίς σκηνές βίας και ιδιαίτερης έντασης. Περιγράφονται γεγονότα απλά και καθημερινά γεγονός πολύ σημαντικό για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας τα οποία δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν την μυθοπλασία από την πραγματικότητα καθιστώντας την έτσι μία σειρά αρκετά ασφαλή για τον ψυχισμό των μικρών παιδιών.

Η δική μου συμβουλή

 Η δική μου συμβουλή ως παιδαγωγός και μητέρα είναι να βλέπουν τα μικρά παιδιά την αγαπημένη σειρά, αλλά παρέα με τους γονείς τους, μετατρέποντας έτσι την προβολή της σειράς σε μία οικογενειακή στιγμή χαλάρωσης. Κατά την διάρκεια της σειράς μπορούμε να συζητήσουμε  με τα παιδιά και να μοιραστούμε σκέψεις και συναισθήματα. Μετά το πέρας της προβολής, μέσα από τον κόσμο του θεατρικού παιχνιδιού, μπορούμε να παίξουμε παιχνίδια ρόλων  και  να διασκεδάσουμε ή να ζωγραφίσουμε παρέα με τα μικρά μας, τις αγαπημένες μας σκηνές.

Τέλος εμείς οι μεγάλοι ας σκιαγραφήσουμε λίγο περισσότερο  τον αγαπημένο μπαμπά Γουρουνάκι. Έναν μπαμπά που δεν πιάνουν τα χέρια του,  κάνει διαρκώς γκάφες, έχει τις ατέλειες και τα παραπανίσια του κιλά, που όμως λατρεύει την οικογένεια του,  βρίσκεται πάντα κοντά στα παιδιά του και γίνεται ο δικός τους ήρωας της καθημερινότητας.

Όλο και κάτι έχουμε να μάθουμε…

Παναγιώτη Τσολάκη Αγγελοπούλου