Πόσο χρόνο πρέπει να περνούν τα παιδιά μπροστά στην οθόνη – Όρια και κανόνες

Πριν μερικά χρόνια ο μόνος χρόνος σε οθόνες που έπρεπε να διαχειριστούν οι γονείς ήταν ο χρόνος που αφιέρωναν τα παιδιά τους βλέποντας τηλεόραση. Στις μέρες μας όμως, οι ηλεκτρονικές συσκευές που διαχειρίζεται ένα παιδί καθημερινά, πέρα από την τηλεόραση είναι ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, το tablet, το κινητό, η κονσόλα παιχνιδιών, γεγονός που κάνει την σωστή διαχείριση όλων αυτών των ηλεκτρονικών μέσων μια ξεκάθαρη πρόκληση για τους γονείς. Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο όταν οι ηλεκτρονικές συσκευές χρησιμοποιούνται για εκπαιδευτικούς σκοπούς όπως στην περίοδο της καραντίνας με την τηλεκπαίδευση.

Είναι αλήθεια λοιπόν ότι η χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών την περίοδο του lockdown εκτοξεύθηκε στα ύψη παρόλα αυτά όμως το πρόβλημα προϋπήρχε καθώς σε έρευνα του CDC(Centers for Disease Control and Prevention) το 2018, το οποίο είναι το κορυφαίο εθνικό ινστιτούτο δημόσιας υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών, διαπίστωσε ότι τα παιδιά ηλικίας μεταξύ 8-10 χρονών δαπανούν κατά μέσω όρο 6 ώρες μπροστά σε ηλεκτρονικές συσκευές ενώ τα παιδιά ηλικίας 11-14 ετών βρίσκονται καθημερινά μπροστά σε μία οθόνη για σχεδόν 9 ώρες την ημέρα.

Οι γονείς λοιπόν δικαίως προβληματίζονται και αναρωτιούνται πόσος χρόνος σε οθόνες είναι ιδανικός για τα παιδιά. Σύμφωνα λοιπόν με τις συστάσεις της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιάτρων(AAP) ο χρόνος που μπορούν να φανερώνουν τα παιδιά μπροστά στις οθόνες ανάλογα με την ηλικία τους είναι ο εξής:

• Ο-18 μηνών: Σε αυτήν την ηλικία, ιδανικά τα παιδιά δεν θα πρέπει να κάνουν χρήση καθόλου οθονών. Μπορούν όμως κατ’ εξαίρεση να συμμετέχουν σε μια βιντεοκλίση μαζί με έναν ενήλικα.
• 18-24 μηνών: Ο χρόνος που προτείνεται για αυτές τις ηλικίες είναι ελάχιστος και κάτω από την 1 ώρα συνολικά. Επιπλέον, το οποιοδήποτε περιεχόμενο θα παρακολουθήσουν τα παιδιά θα πρέπει να είναι εξαιρετικά ποιοτικό με εκπαιδευτικού χαρακτήρα και πάντα με την επίβλεψη ενός ενήλικα ο οποίος φυσικά θα εξηγεί στο παιδί τι είναι αυτό που βλέπει.
• 2-5 χρονών: Για τις ηλικίες αυτές ο μέγιστος χρόνος σε οθόνες που συστήνεται καθημερινά είναι η 1 ώρα και φυσικά το περιεχόμενο θα πρέπει να είναι εκπαιδευτικό και πάντα με την επίβλεψη των γονέων.
• 6-12 χρονών: Στα παιδιά αυτών των ηλικιών θα πρέπει να υπάρχουν ξεκάθαρα όρια και κανόνες με βάση τα οποία η οποιαδήποτε ενασχόληση με οθόνες δεν θα προκαλεί προβλήματα στις καθημερινές δραστηριότητες και ασχολίες των παιδιών.
• 12+ χρονών: Συζήτηση με τα παιδιά για την σωστή χρήση των οθονών και δημιουργία από κοινού κάποιων ωρών που θα είναι απενεργοποιημένες οι ηλεκτρονικές συσκευές.

Πέρα όμως από τις συστάσεις των ειδικών γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η εφαρμογή των παραπάνω ηλικιακών κανόνων στην χρήση των οθονών είναι δύσκολη στην πράξη. Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται από πολλούς γονείς είναι: Πώς θα μπορέσουμε να βρούμε την «χρυσή τομή» ανάμεσα στην τήρηση των ορίων σχετικά με τον χρόνο που αφιερώνουν τα παιδιά στις ηλεκτρονικές συσκευές και στην αποφυγή των εντάσεων μεταξύ παιδιών και γονέων;

Πάμε λοιπόν να δούμε με απλά βήματα τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να θέσουμε ως γονείς ξεκάθαρα όρια και κανόνες για την σωστή χρήση οθονών και ηλεκτρονικών συσκευών

1. Να είστε το σωστό πρότυπο

Αρχικά, οφείλουμε εμείς οι ίδιοι να είμαστε προσεκτικοί με τη δική μας χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών και ειδικότερα όταν είμαστε μαζί με τα παιδιά μας. Φυσικά και οι ενήλικες δεν έχουν τους ίδιους κανόνες με τα παιδιά, αλλά όπως αντιλαμβάνεστε δεν γίνεται να λέμε σε ένα παιδί πήγαινε να κάνεις τα μαθήματά σου και ταυτόχρονα να σκρολάρουμε στα social media από το κινητό.

2. Θέτουμε ξεκάθαρα όρια από την αρχή

Όσο τετριμμένο και αν ακούγεται πρέπει πριν ακόμα ξεκινήσουν τα παιδιά την οποιαδήποτε ενασχόλησή τους με τις οθόνες να θέσουμε όρια. Με την λέξη όρια όμως δεν εννοούμε μόνο τον χρόνο που θα περάσουν στην τηλεόραση ή στην κοσνόλα, αλλά και ποιες μέρες συγκεκριμένα θα κάνουν χρήση την κάθε ηλεκτρονική συσκευή, πόσες και ποιες ώρες την κάθε μια από αυτές, καθώς επίσης και σε ποιους χώρους του σπιτιού θα γίνεται αυτό. Επίσης, τα όρια και οι κανόνες που θα θέσουμε θα πρέπει να τηρούνται αυστηρά διότι με αυτόν τον τρόπο θα κατανοήσουν τα παιδιά την σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζουμε αυτό το θέμα.

3. Ακολουθούμε τους κανόνες

Είναι αλήθεια ότι ο ρόλος του γονέα είναι δύσκολος, με πολλές απαιτήσεις και αρκετές φορές θα χρειαστεί να έχουμε μια πιο επιβλητική παρουσία και στάση με σκοπό να υπάρχει ένας σωστός προγραμματισμός στην οικογένεια και μια σωστή εφαρμογή των κανόνων που έχουμε θέσει. Όσο πιο συνεπείς είμαστε στην τήρηση αυτών των κανόνων τόσο πιο εύκολο θα είναι το έργο μας με την πάροδο του χρόνου. Τα παιδιά αγαπούν την συνέπεια και τον προγραμματισμό άσχετα αν μερικές φορές αντιδρούν.

4. Ορίζουμε ώρες χωρίς οθόνες

Καθιερώνουμε κάποιες ώρες μέσα στην ημέρα όπου δεν θα χρησιμοποιούμε οθόνες ή ηλεκτρονικές συσκευές. Αυτές οι στιγμές μπορεί να είναι η ώρα του φαγητού, η ώρα που παίζουμε κάποιο παιχνίδι ή διαβάζουμε με τα παιδιά αλλά και η ώρα του ύπνου. Προσπαθούμε να εξοικειώσουμε τα παιδιά με την ιδέα ότι ο ύπνος είναι πολύ σημαντικός για την ανάπτυξή τους και η οποιαδήποτε ενασχόληση με οθόνες πριν κοιμηθούν μπορεί να προκαλέσει αϋπνίες, υπερένταση ακόμη και στρες.

5. Χρήση φίλτρων γονικού ελέγχου

Είναι καλό να γνωρίζουμε τις δυνατότητες των ηλεκτρονικών συσκευών που χρησιμοποιούν τα παιδιά μας διότι έτσι θα είμαστε σε θέση να τα προστατέψουμε. Ενημερωνόμαστε λοιπόν για τις ρυθμίσεις ασφαλείας των συσκευών και ενεργοποιούμε παντού τα φίλτρα γονικού ελέγχου.

6. Μιλάμε και ακούμε τα παιδιά

Οφείλουμε να είμαστε πάντα ανοιχτοί σχετικά με τις ανησυχίες των παιδιών μας και να συζητάμε μαζί τους ό,τι τα απασχολεί. Το πρώτο όμως βήμα για να συμβεί αυτό είναι να ξεκινήσουμε να μιλάμε εμείς οι ίδιοι μαζί τους. Δεν διστάζουμε να ανοίξουμε μια συζήτηση για τους κινδύνους που κρύβει η υπερβολική ενασχόληση με τις ηλεκτρονικές συσκευές και το Διαδίκτυο. Ο λόγος που θα το κάνουμε αυτό δεν είναι για να φοβίσουμε τα παιδιά αλλά για να τα ενημερώσουμε και να τα προετοιμάσουμε για όσα ενδεχομένως θα συναντήσουν.

7. Χρειάζεται να είμαστε ευέλικτοι

Τα παιδιά μας μεγαλώνουν και μαζί τους μεγαλώνουν οι ανάγκες αλλά και οι απαιτήσεις τους. Για τον λόγο αυτό πρέπει και οι κανόνες που θέτουμε κάθε φορά να είναι ρεαλιστικοί και εφαρμόσιμοι ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Για παράδειγμα ένας έφηβος δεν μπορεί να έχει τους ίδιους κανόνες στην χρήση του Η/Υ με ένα παιδί 8 χρονών.

Το θέμα της σωστής διαχείρισης του χρόνου σε οθόνες είναι κάτι που μας απασχολεί όλους σαν γονείς. Δεν χρειάζεται όμως να ενοχοποιούμαστε συνεχώς. Τα παιδιά σήμερα έχουν από πολύ νωρίς επαφή με την τεχνολογία, τις ηλεκτρονικές συσκευές και το Διαδίκτυο κάτι το οποίο δεν είναι κακό αλλά απολύτως φυσιολογικό. Δεν πειράζει αν θα δουν τηλεόραση, αν θα παίξουν στην κονσόλα  ή στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Αυτό που θα πειράξει είναι να βρίσκονται όλη μέρα μπροστά σε μία οθόνη παραμελώντας το σώμα και το πνεύμα τους. Αυτό λοιπόν που οφείλουμε να κάνουμε εμείς είναι να τα μάθουμε όχι πώς να αποφεύγουν τις οθόνες αλλά πώς να διαχειρίζονται σωστά τον χρόνο που αφιερώνουν σε αυτές.

Χριστίνα Παπαδοπούλου

Για περισσότερα θέματα σχετικά με την ασφαλή πλοήγηση των παιδιών στο διαδίκτυο ακολουθήστε με εδώ.