Περί …λογοθεραπείας ο λόγος – Θεραπεία του λόγου

Από τη γλώσσα της στοματικής κοιλότητας  αναπτύχθηκε η έννοια του λόγου από την εποχή του Ομήρου. Ετιμολογικά προέρχεται απο την ρίζα «λεγ-» και συνδέεται άμεσα με το ρήμα «λέγω.

Όταν λέμε λόγος εννοούμε την απόδοση ιδεών  και ψυχοπνευματικών εννοιών με τη χρήση της φωνής (Μπαμπινιώτης,1998).

Εδώ και χιλιάδες χρόνια ήταν και είναι  επίκαιρη η φράση του Σωκράτη “ μίλα μου για να δω” θέλοντας μ’αυτή την ρήση να τονίσει την αξία του «λόγου» στον άνθρωπο.

Η ομιλία  υλοποιείται μέσω της αρθρωτικής διαδικασίας του λόγου.  Η κατάκτηση της ομιλίας ίσως να αποτελεί τη δυσκολότερη και ταυτόχρονα τη σημαντικότερη κατάκτηση του ανθρώπου . Η εμφάνιση δε και η εξέλιξή της, αρχίζει απο τους πρώτους μήνες ζωής. Στα πρώτα παιδικά χρόνια μπαίνουν οι βάσεις για τη σωστή του ανάπτυξη, η οποία  συνεχίζεται και τελειοποιείται με την κατάκτηση και του γραπτού λόγου.

Το σύστημα ομιλίας έχει 5 βασικά υποσυστήματα τα οποία είναι:

• Η άρθρωση
• Η φώνηση
• Η αντίχηση
• Το αναπνευστικό σύστημα
• Η πρωσωδία

Πολλοί είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά την εξέλιξη και τη λειτουργία των υποσυστημάτων και τυχόν βλάβη σε κάποιο απο αυτά τα υποσυστήματα προκαλεί άμεσα βλάβη και στην ομιλία (Πρώιου 2003).

Κι εκεί που ξεκινούν τα προβλήματα σε επίπεδο λόγου/ ομιλίας / επικοινωνίας, συναντάμε την επιστήμη της Λογοθεραπείας. Η  Λογοθεραπεία λοιπόν είναι η θεραπευτική προσέγγιση, η οποία γίνεται μέσω επιστημονικών δεδομένων και προσεγγίζει προβλήματα που οφείλονται σε παθολογία του λόγου, της ομιλίας και της επικοινωνίας. Ο λογοθεραπευτής ενεργεί αξιολογώντας, διαγνώσκοντας και θεραπεύοντας παθολογικά φαινόμενα και καταστάσεις, εφαρμόζοντας κάθε φορά τις ανάλογες μεθόδους έτσι ώστε να υπάρξει όχι απλά μια αντιμετώπιση των παρατηρούμενων παθολογικών δεδομένων, αλλά και πλήρης ίαση . Η πρώιμη διάγνωση και η έγκαιρη παρέμβαση προβλημάτων λόγου, άρθρωσης, ομιλίας και επικοινωνίας γενικότερα αποτελεί το αντικείμενο των λογοθεραπευτών.

Ο όρος λογοθεραπεία χρησιμοποιείται σήμερα  σε διεθνές επίπεδο στο πλαίσιο της παθολογίας του λόγου. Αν κάποιος όμως δει τη λέξη ετυμολογικά μπορείνα δώσει δύο ερμηνείες:

• η θεραπεία δια του λόγου και
• η θεραπεία του λόγου.

Ο όρος Λογοθεραπεία

Με τον όρο λογοθεραπεία όμως είναι ορθότερο να δώσουμε την ερμηνεία  θεραπείας του λόγου, μιας και το κύριο συστατικό του όρου είναι η λέξη «λόγος», οπότε η ενέργεια θα πρέπει να αναφέρεται στη λέξη αυτή. Η ενέργεια αυτή δεν είναι άλλη απο την θεραπευτική, οπότε πρέπει να μιλάμε σίγουρα για θεραπεία του λόγου και όχι για θεραπεία  δια του λόγου.

Όταν μιλάμε για θεραπεία του λόγου εννοούμε τη θεραπευτική δραστηριότητα που απευθύνεται σε παθολογία του λόγου και περιλαμβάνει θεραπευτική προσέγγιση, χωρίς αυτό να προϋποθέτει κάποια παθολογία στη φωνή ή την ομιλία, με την έννοια της μηχανικής εξωτερίκευσης (Καρπαθίου ,1999).

Οι όροι «ειδικός των διαταραχών επικοινωνίας», «λογοθεραπευτής», «λογοπαθολόγος», «παθολόγος φωνής- ομιλίας- λόγου» καθώς και «επιστήμων στις διαταραχές επικοινωνίας» είναι έννοιες ταυτόσημες σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία Λογοπαθολόγων (με την οποία ταυτίζονται και τα τμήματα λογοθεραπείας που λειτουργούν στην Ελλάδα). Στον επαγγελματικό χώρο όμως διεθνώς, υπάρχουν διαφωνίες για το τον τίτλο του επαγγέλματος.

Παραδείγματος χάρη στην Τσεχία ο όρος που χρησιμοποιείται επισήμως είναι φωνίατρος, στην Γερμανία, στο Βέλγιο όπως και στις χώρες των Βαλκανίων χρησιμοποιείται ο όρος λογοπεδικός, στη Γαλλία καλούνται ορθοφωνιστές, στην Αμερική όπως και στην Αυστραλία καλούνται παθολόγοι ομιλίας και λόγου ένω στην Αγγλία θεραπευτές ομιλίας και λόγου.

Πότε όμως θα πρέπει να απευθυνθείτε σε έναν λογοπαθολόγο;

 Οι αιτίες που μπορεί να σας οδηγήσουν σε εναν λογοπαθολόγο/λογοθεραπευτή ξεκινόυν απο πολύ μικρή ηλικία, ειδικά αν υπάρχουν ενδείξεις με βάση το Αναπτυξιακό Ιστορικό του παιδιού. Η πρώιμη ανίχνευση είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη μιας και μπορούν να σκιαγραφηθούν οι πιθανές δυσκολίες και να οριστεί έγκαιρα  το θεραπευτικό σχήμα παρέμβασης.

Η έγκαιρη διάγνωση θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική σε παιδιά μικρής ηλικίας. Σύμφωνα με την   Πετεινού (2009), η ηλικία 2-4 ετών θεωρείται η πιο εύκαιρη και η πιο κρίσιμη για παρέμβαση, λόγω της πλαστικότητας του εγκεφάλου, η οποία επιτρέπει την πιο εύκολη και αποτελεσματική αφομοίωση των ερεθισμάτων που δέχεται το παιδί.

Συγκεκριμένα παιδιά ηλικίας 24-30 μηνών, μπορούν σχετικά εύκολα να ανακάμψουν τις γλωσσικές τους δυσκολίες με σωστή και μεθοδευμένη παρέμβαση. Ειδικότερα, παιδιά που στην ηλικία των 2 ετών παρουσιάζουν μειωμένο εκφραστικό λεξιλόγιο (κάτω από πενήντα λέξεις), φτωχή βλεμματική επαφή, απουσία δακτυλοδείξιμου, δεν μιμούνται χαιρετισμό κουνώντας το χέρι, δείχνουν ισχυρότατη προτίμηση σε συγκεκριμένα αντικείμενα, προτείνεται να αξιολογούνται άμεσα.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το Αχτοίδα