Οδηγίες για Ασφαλή Ύπνο Βρεφών / Νεογνών

Κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου της ζωής, οι ασφαλείς συνθήκες ύπνου συμβάλλουν τόσο στην πρόληψη ατυχημάτων, όσο και στη μείωση της πιθανότητας του “συνδρόμου αιφνίδιου βρεφικού θανάτου- SIDS”, το οποίο αποτελεί την πιο συχνή αιτία θανάτου σε βρέφη ηλικίας ενός μηνός έως ενός έτους. Το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου αναφέρεται στον απροσδόκητο θάνατο ενός βρέφους, κατά τον οποίο η αιτία του θανάτου δεν δικαιολογείται λόγω του ιστορικού, ούτε προσδιορίζεται με τη νεκροψία.

Η τρέχουσα αντίληψη μιλά για δυσλειτουργία του μηχανισμού ελέγχου των ζωτικών λειτουργιών (αναπνοή, καρδιακός ρυθμός, νευρικό σύστημα και ρύθμιση της θερμοκρασίας). Αυτές οι συγγενείς δυσρυθμίες, σε συνδυασμό με εξωγενείς παράγοντες οδηγούν στην εμφάνιση αιφνίδιου βρεφικού θανάτου, συνήθως κατά τον ύπνο.

Θέση Ύπνου

Είναι πλέον επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η ασφαλέστερη θέση ύπνου είναι η ύπτια θέση (ανάσκελα). Η πλάγια θέση δεν είναι ασφαλής και δεν συστήνεται, διότι είναι ασταθής και η πιθανότητα να γυρίσει το βρέφος στην πρηνή θέση (μπρούμυτα) είναι σημαντικά μεγαλύτερη από την πιθανότητα στροφής από την ύπτια θέση. Όταν όμως το μωρό είναι αναπτυξιακά έτοιμο και καταφέρει να γυρίσει μόνο του σε πρηνή θέση και την προτιμήσει, δεν χρειάζεται να επαναφέρεται στην ύπτια θέση.

Χαρακτηριστικά Του Βρεφικού Κρεβατιού

Το βρεφικό κρεβάτι πρέπει να πληροί τις προδιαγραφές ασφαλείας. Οι σύγχρονες προδιαγραφές ασφαλείας περιλαμβάνουν κάγκελα που απέχουν μεταξύ τους λιγότερο από 6 εκατοστά και άκρες που δεν εξέχουν από το κρεβάτι περισσότερο από 0,2 εκατοστά. Το  στρώμα πρέπει να είναι σκληρό και να έχει το ίδιο μέγεθος με το κρεβάτι, ώστε να μην υπάρχουν κενά στα οποία μπορεί να παγιδευτούν μέλη του σώματος. Επίσης, το σεντόνι πρέπει να είναι καλά στερεωμένο στο κρεβάτι, ενώ δεν πρέπει να τοποθετούνται μαξιλάρια, παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα στην κούνια του μωρού. Η  χρήση διαμορφωτών θέσης (σφηνών) για τον ύπνο των βρεφών είναι επικίνδυνη. Ακόμα, η χρήση των “πάντα” στα κάγκελα του κρεβατιού αποθαρρύνεται έντονα, διότι η όποια προστασία προσφέρουν έναντι μικροτραυματισμών, αντισταθμίζεται από τον κίνδυνο θανάτου λόγω ασφυξίας. Συμπερασματικά, η πιο ασφαλής βρεφική κούνια είναι η άδεια κούνια. Τέλος, να σημειωθεί ότι τα καθίσματα αυτοκινήτου ή άλλα καθίσματα (καρεκλάκια, ρηλάξ, μάρσιποι) δεν συστήνονται για καθιερωμένο και παρατεταμένο ύπνο, ιδίως για βρέφη μικρής ηλικίας.

Τοποθέτηση- Ρουχισμός

Η τοποθέτηση του μωρού γίνεται με τρόπο που τα πόδια του να αγγίζουν το κάτω μέρος του κρεβατιού, ώστε να μη μπορεί να κυλήσει προς τα κάτω και να καλυφθεί από τα σκεπάσματα. Ο βρεφικός υπνόσακος ή άλλος ρουχισμός κατάλληλος για ύπνο, χωρίς επιπρόσθετα σκεπάσματα, είναι προτιμότερος από τις κουβέρτες. Κατά τον ύπνο, συνιστάται το μωρό να μην είναι πολύ ντυμένο. Αν είναι ιδρωμένο στο λαιμό, πρέπει να αφαιρεθούν ρούχα ή σκεπάσματα. Εννοείται πως το πρόσωπο του μωρού είναι ακάλυπτο κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Δωμάτιο

Το μωρό συστήνεται να κοιμάται στο ίδιο δωμάτιο με τους γονείς του, σε δικό του κρεβάτι, πολύ κοντά όμως ή και κολλητά στο κρεβάτι των γονιών. Έτσι η μητέρα μπορεί εύκολα να το θηλάσει και να το ελέγξει ανά πάσα στιγμή. Δεν υπάρχει επιστημονική σύσταση που να προτρέπει τους γονείς να μεταφέρουν το βρέφος στο δικό του δωμάτιο τους πρώτους μήνες της ζωής.

Προστατευτικοί Και Επιβαρυντικοί Παράγοντες

Μελέτες φυσιολογίας του ύπνου έχουν δείξει ότι τα θηλάζοντα βρέφη διατρέχουν χαμηλότερο κίνδυνο για σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου, εξαιτίας του γεγονότος ότι ξυπνούν πιο εύκολα από τα βρέφη που σιτίζονται με τεχνητό γάλα. Μάλιστα, ο κίνδυνος είναι αντιστρόφως ανάλογος της διάρκειας του θηλασμού. Επίσης, η πιπίλα την ώρα του ύπνου έχει διαπιστωθεί ότι προσφέρει προστασία από το ίδιο σύνδρομο, με την προϋπόθεση ότι έχει εγκατασταθεί καλά ο θηλασμός.

Αντίθετα, η έκθεση στον καπνό προγεννητικά αλλά και μετά τη γέννηση είναι αρνητικός προδιαθεσικός παράγοντας και πρέπει να αποφεύγεται από τους γονείς ή οποιοδήποτε άλλο άτομο πλησιάζει το μωρό. Τα μηχανήματα παρακολούθησης (monitor) δε μειώνουν τον κίνδυνο για αιφνίδιο βρεφικό θάνατο και συνιστάται να χρησιμοποιούνται μόνο για μωρά με αναπνευστικά ή καρδιολογικά προβλήματα.